در سال های گذشته صدور چک بی محل و مواردی مثل آن، باعث ضرر و زیان های جبران ناپذیری به مردم شد. با تصویب شدن قانون جدید چک، روند صدور چک و پیگیری آن به شکل مدون و با نظم بهتری انجام می‌شود. قصد داریم در این مقاله از وبسایت سمیه خدایی پور وکیل پایه یک دادگستری به موضوعاتی مثل قانون جدید صدور چک، قانون جدید چک برگشتی و … بپردازیم.
چک به عنوان یکی از سند های تجاری، در اقتصاد کشور و زندگی مردم، نقش موثری دارد. تعداد زیادی از مردم و تاجران، داد و ستد های خودشان را توسط چک انجام می‌دهند. همچنین برخی مردم از چک برای خرید های مدت دار یا برای تضمین استفاده می‌کنند. در حقیقت می‌توان گفت چک بعد از پول، مهم ترین نقش را در مبادلات اقتصادی کشور دارد. همین موضوع باعث به وجود آمدن مشکلات و آشفتگی هایی در خصوص این سند تجاری شده بود. قانون گذار با قصد شفاف سازی در مبادلات اقتصادی و همچنین نظم بخشیدن به نحوه صدور چک و دریافت وجه آن، قانون جدید چک را به تصویب رساند.
کار را به کاردان بسپارید!
سمیه خدایی پور وکیل پایه یک دادگستری
کار را به کاردان بسپارید!
سمیه خدایی پور وکیل پایه یک دادگستری
سمیه خدایی پور وکیل پایه یک دادگستری متخصص در دعاوی ملکی، ارثی و قراردادی، در سراسر ایران فعالیت دارد. هر کجای ایران هستید کافی است با شماره زیر تماس بگیرید تا علاوه بر مشاوره، با بررسی دعاوی شما، بهترین مسیر را برای رسیدن به حق و حقوق قانونی خود پیدا کنید. چنانچه در استان‌های ایلام، کرمانشاه و لرستان ساکن هستید، می‌توانید به صورت حضوری مراجعه نمایید.
✅ شماره تماس سمیه خدایی پور در سراسر ایران
قانون جدید صدور چک
یکی از قوانین جدیدی که در زمینه مبادلات بانکی تصویب شده، قانون صدور چک می‌باشد. بر طبق این قانون، صادر کننده مکلف به ثبت کردن چک خواهد بود. همچنین او موظف می‌باشد هنگام ثبت چک و در تاریخ سررسید آن که روی چک درج شده است، مبلغی معادل وجه چک در حساب خودش داشته باشد. بر اساس قانون چک صیاد، تمام چک ها به شکل یکپارچه صادر می‌شوند. همچنین نحوه صدور و پیگیری چک های پرداخت نشده (برگشتی) هم به شکل تازه‌ای انجام می‌شود.
یکی از نو آوری های قانون جدید چک این می‌باشد که اگر کسی چکی را صادر کرده باشد و در تاریخ مندرج روی چک، در حساب خود معادل وجه چک مورد نظر را نداشته باشد، مبلغ چک از دیگر حساب های او به دارنده چک پرداخت خواهد شد. این اقدام به منظور حمایت از حق و حقوق دارنده چک مطرح شده است.
به طور مثال، شخصی را در نظر گرفته که چکی با مبلغ ۵۰۰ میلیون تومان صادر کرده است. او در زمان سررسید چک، چنین مبلغی را در حساب جاری خود ندارد. طبق قانون جدید چک، همه حساب های متعلق به این شخص مسدود می‌شود. و بعد وجه مورد نظر از دیگر حساب های او به دارنده چک پرداخت خواهد شد.
نکته‌ای دیگر در مورد قانون چک صیاد، صدور اجراییه می‌باشد. صدور اجراییه باعث صرفه جویی در زمان و هزینه های دارنده چک می‌شود. دارنده چک بدون نیاز به طی کردن تشریفات زمان بر قانونی، می‌تواند جهت دریافت وجه آن اقدام کند.
طبق قانون جدید چک، کسانی که چک آن ها برگشت خورده باشد، تا وقتی که چک برگشت خورده را رفع سوء اثر نکنند، نمی‌توانند دسته چک جدیدی دریافت کنند.
سامانه صیاد چیست ؟
بر طبق قانون جدید چک، همه چک ها باید در سامانه صیاد به ثبت برسند. سامانه صیاد با هدف جلو گیری کردن از صدور چک های بدون اعتبار، اصلاح روند صدور چک و نظم دادن به فرآیند آن معرفی شده است. چکی که در سامانه صیاد ثبت نشود، بدون اعتبار است. در این سامانه مشخصات صادر کننده و دارنده چک با ضافه مبلغ، شماره چک، تاریخ صدور و سررسید آن ثبت می‌شود.
یکی از مهم ترین ویژگی های قانون جدید چک این است که چک های سفید امضا و چک های حامل، قابل ثبت در سامانه صیاد نمی‌باشند. یعنی حتما باید مبلغ چک و مشخصات دارنده در این سامانه ثبت شود. به همین علت و طبق قانون چک صیاد، دیگر چک های سفید امضا و چک های حامل صادر نمی‌شود.
سامانه صیاد باعث یکپارچه سازی و نظم دادن به روند صدور چک و کمتر شدن صدور چک های برگشتی شده است. طبق قانون جدید چک، صدور دسته چک برای کسانی که سابقه صدور چک برگشتی داشته باشند، با محدودیت هایی همراه است.
ضرورت ثبت اطلاعات در سامانه صیاد
با توجه به قانون جدید چک صیاد، کسانی که قصد صدور چک دارند، باید تمامی مشخصات چک، به اضافه مشخصات دارنده در سامانه صیاد به ثبت برسانند. حتی اگر دارنده قصد داشته باشد چک را انتقال دهد، باید مشخصات کسی که می‌خواهد چک را به او منتقل کند را در این سامانه ثبت کند. در حقیقت با صدور قانون جدید چک، ظهرنویسی به شکل دستی از بین رفت و همه اقدامات مرتبط با چک، باید از طریق سامانه صیاد صورت بگیرد.
یکی دیگر از موارد ضروری و مهم در قانون جدید چک، ثبت مشخصات دارنده آن می‌باشد. در این صورت، نمی‌توان چک را در وجه حامل صادر کرد. چک حامل، چکی می‌باشد که مبلغ در آن نوشته می‌شود، ولی نام دارنده یا ذی‌نفع در آن به ثبت نمی‌رسد. یعنی هر کسی می‌تواند وجه چک را دریافت کند. این چک برای صادر کننده و همچنین دارنده، در بیشتر مواقع مشکل ساز بود.
ویژگی های ظاهری چک جدید
اصلی ترین ویژگی چک های جدید، رنگ واحد آن ها می‌باشد. همه چک های صیادی، بنفش هستند و یک شماره ۱۶ رقمی صیاد دارند. در چک های مرتبط به هر بانک، کد اختصاصی همان بانک به رنگ نامرئی سبز ثبت شده است که در سیستم قابل رویت می‌باشد. در این چک ها لوگوی مربوط به چکاوک هم وجود دارد که می‌توانید آن را با نور ماوراء بنفش ببینید.
ببشتر بخوانید:
اجرت المثل چگونه محاسبه می شود؟
قرارداد با یک وکیل دادگستری چگونه است؟
الزامات چک های جدید
طبق قانون جدید چک، صادر کننده و انتقال دهنده یا ذی‌نفع لازم است که صدور، تایید دریافت و انتقال چک صیادی را در این سامانه ثبت کنند. در قانون جدید چک، محدودیت ها و شرایط سخت گیرانه‌ای جهت ثبت کردن چک پیش بینی شده است. به علت یکپارچه سازی بانک مرکزی، غیر قابل پرداخت بودن و یا کسری وجه چک به شکل آنلاین به تمامی بانک ها و موسسات اعتباری اطلاع داده می‌شود. این بانک ها موظف هستند تا از افتتاح حساب و صدور کارت بانکی جدید و یا المثنی برای صادر کننده چک برگشتی خودداری کنند.
همچنین تمامی حساب ها و کارت های بانکی کسی که چک او برگشت خورده، مسدود می‌شود. هر گونه پرداخت تسهیلات، صدور ضمانت نامه ارزی یا ریالی برای این فرد ممنوع است. هیچ گونه اعتبار اسناد ارزی و ریالی برای او قابل گشایش نمی‌باشد.
طبق قانون جدید چک، افراد ورشکسته و افرادی که چک برگشتی رفع سوء اثر نشده دارند، حق دریافت دسته چک را ندارند. کسانی که با حکم مراجع قضایی و یا به دلایل قانونی از حق دسته چک محروم می‌باشند یا دسته چک آن ها مسدود شده است، نمی‌توانند چک صیادی داشته باشند.
قانون جدید چک برگشتی صیادی
اگر که صادر کننده چک، وجه معادل مبلغ نوشته شده بر روی چک را نداشته باشد، و در حساب او مبلغ کمتری از آن وجود داشته باشد، می‌توانید آن مبلغ را دریافت کرده و سپس نسبت به مابقی مبلغ، درخواست صدور گواهی عدم پرداخت داشته باشید.
همچنین می‌توانید همان مبلغ را هم که به صورت نقدی بود، دریافت نکنید و از بانک برای همه وجه نوشته شده بر روی چک، تقاضای گواهی عدم پرداخت داشته باشید. در گواهی عدم پرداخت، مشخصات صادر کننده و دارنده چک به اضافه وجه آن و کد رهگیری درج می‌شود.
بعد از گرفتن گواهی عدم پرداخت، می‌توانید برای وصول چک به واسطه دادگاه یا اداره ثبت اسناد اقدام کنید. همچنین می‌توانید بر علیه صادر کننده، البته با وجود شرایطی شکایت کنید.
اگر می‌خواهید علیه صادر کننده اجراییه بگیرید، می‌توانید به وسیله دادگستری و یا اداره ثبت اسناد اقدام کنید. با صدور اجراییه، نمی‌توانید جهت گرفتن خسارت تاخیر پرداخت وجه چک تقاضایی ارائه دهید، صرفا می‌توانید وجه نوشته شده بر روی چک را طلب کنید. اگر علیه صادرکننده چک، اجراییه ثبتی صادر شده باشد، ۱۰ روز به او فرصت داده خواهد شد تا مبلغ چک را به ذی‌نفع پرداخت کند. اگر طی این ۱۰ روز اقدامات لازم را انجام نداد، یکی از اموال ثبت شده‌اش به فروش خواهد رسید و مبلغ معادل وجه چک، به ذی‌نفع یا همان دارنده چک پرداخت می‌شود.
چنانچه صادر کننده در یکی از حساب های خودش، مبلغ معادل وجه آن چک را داشته باشد، با در نظر گرفتن سیستم یکپارچه سازی بانک مرکزی، مبلغ مورد نظر از حساب او برداشته می‌شود و به ذی‌نفع پرداخت خواهد شد. اگر که دارنده چک به اضافه وجه چک، خسارت تاخیر پرداخت را هم بخواهد، لازم است که به وسیله دادگاه این مورد را پیگیری کند.
نحوه رفع سوء اثر از چک
با توجه به قانون جدید، صادر کننده جهت رفع سوء اثر از چک، باید اقداماتی انجام دهد. در ابتدا باید وجهی به مقدار مبلغ چک را در حساب جاری‌اش واریز کند تا بانک همین مبلغ را به حساب دارنده چک انتقال بدهد. و بعد در خصوص چک او رفع سوء اثر می‌شود.
راه دیگری که جهت رفع سوء اثر از چک وجود دارد، ارائه لاشه چک به بانک می‌باشد. بانک پس از دریافت کردن لاشه چک، به این شخص یک رسید می‌دهد و جهت رفع سوء اثر از چک او اقدام می‌کند.
همچنین صادر کننده می‌تواند رضایت نامه رسمی را که در دفاتر اسناد رسمی از دارنده چک گرفته است به بانک ارائه کند. با این رضایت نامه رسمی و محضری، از چک او رفع سوء اثر می‌شود.
اگر به هر علتی نتواند لاشه چک را به بانک ارائه دهد و یا امکان جلب رضایت رسمی از دارنده چک وجود نداشته باشد، باید مبلغی به مقدار وجه چک را به بانک پرداخت کند و درخواست دهد که این مبلغ طی مدت ۲۴ ماه در بانک مسدود شود. در این شرایط، رفع سوء اثر از چک او انجام خواهد شد. راه دیگر آن است که با دریافت حکم قضایی، جهت رفع سوء اثر از چک اقدام شود.
اضافه بر مواردی که گفته شد، اگر ۳ سال از زمان صدور گواهی عدم پرداخت گذشته باشد و دارنده چک در دادگاه حقوقی یا کیفری یا دیگر مراجع قضایی بر علیه صادر کننده اقدامی نکرده باشد، از این چک سوء اثر می‌شود.
| سمیه خدایی پور متخصص دعاوی ملکی در سراسر ایران | ||
| بهترین وکیل ملکی در کرمانشاه | بهترین وکیل ملکی در خرم آباد | بهترین وکیل ملکی در ایلام |